انواع تأمین مالی جمعی و ریسک‌های آن
روش های مختلفی برای تامین سرمایه جمعی وجود دارد از وام و سهام گرفته تا کمک مالی.
وام دهی همگرا
وام دهی همگرا[۱] (گاها با نام crowdlending نیز شناخته می شود) به طور مستقیم جایگزین وام های بانکی است. البته با تفاوت هایی، به جای استقراض از یک منبع، شرکت ها می توانند از ده ها و یا صدها شخص که تمایل به وام دهی دارند استقراض کنند. وام دهندگان اغلب برای مبلغ خود مقداری که توانایی پرداخت آن معقول باشد، نرخ سود پیشنهاد می دهند. پس از آن وام گیرندگان کمترین نرخ سود را قبول می کنند. پلتفرم های اینترنتی وظیفه برقراری ارتباط بین وام دهندگان و وام گیرندگان را دارند. برای هر درخواست وام یک ارزیابی موشکافانه انجام می شود، پلتفرم تامین مالی جمعی وظیفه دارد تا منافع هر دو طرف را تامین کند. پلتفرم ها نیازمند یک حساب مالی و بررسی گردش کاری هستند.
ویژگی های کلیدی
انعطاف پذیری بالاتر در مقابل نرخ های سود متفاوت: اگر کمپین شما معروف باشد، ممکن است سرمایه گذاران برای شما با هم رقابت کنند که در نهایت منجر به نرخ سود بهتر برای شما در یک قرارداد امن می شود.
شما می توانید هنگامی که بانک ها درخواست وام شما را رد کرده اند، وام بگیرید.
اندازه وام ها می تواند مقدارهای متفاوتی باشند بنابراین نیازهای متفاوتی را رفع می کنند. معمولا حداقل وام دهی را بسیار کم می گذارند تا افراد بیشتری، تشویق به وام دهی شوند.
عموما بازپرداخت به صورت مستقیم به پلتفرم انجام می شود و پلتفرم پول را بین افراد تقسیم می کند.
الزامات افشای اطلاعات مانند بانک ها است. البته بر خلاف بانک ها، این اطلاعات در دسترس وام دهندگان قرار می گیرد.
درست شبیه به وام های بانکی، شما از لحاظ قانونی ملزم به بازپرداخت وام هستید.
سرمایه گذاری در ازای سهام
سرمایه گذاری در ازای سهام به معنای، فروش مقداری از سهام شرکت به تعدادی از افراد برای تامین مقداری پول است. سرمایه گذاری در ازای سهام با وجود سرمایه گذاران خصوصی، سرمایه گذاران خطرپذیر و سرمایه گذاران نیک اندیش با سبقه طولانی‌تر بهتر شناخته شده اند. تنها تفاوت میان تامین مالی جمعی با سایر روش‌های مالی سنتی تغییر روابط یک به یک، به استفاده از پتانسیل تعداد زیادی از سرمایه گذاران است که ممکن است تعدادی از آن ها مشتری فعلی یا آینده شما باشند. پلتفرم تنها اتصال بین این شرکت ها با سرمایه گذاران را انجام می‌دهد.
ویژگی های کلیدی
شما باید شرایط را تنظیم کنید و تعیین کنید که چه مقدار سهام به چه قیمتی و با چه شرایطی به فروش برسد. البته یک ارزش گذاری صحیح نیازمند تجربه زیادی است.
پراداخت هزینه ها: برای افزایش سرمایه در ازای سهام بر روی پلتفرم تامین مالی جمعی معمولا هزینه هایی در صورت پیروزی وجود دارند مثل هزینه های حقوقی یا هزینه های اداری ارائه سهام. البته شاید، ممکن باشد که هزینه های اضافی قانونی یا مشاوره را نیز پرداخت کنید.
افراد زیادی می توانند سرمایه گذاری کنند: بنابراین شما می توانید تعداد زیادی شریک کوچک داشته باشید به جای تعداد معدودی شریک بزرگ. اغلب این نوع افزایش سرمایه هزینه کمتری نسبت به حضور در بازار بورس دارد.
شما نیاز دارید که کسب و کار خود را قابل سرمایه گذاری مطرح کنید: بنابراین نیاز است تا بیزینس مدل و پیشبینی های مالی خود را آماده کنید، علاوه بر آن باید یک استراتژی ارتباطی مناسب را نیز اتخاذ کنید. به طوریکه بیشتر اطلاعات انجام پذیری پروژه، برای اکثر سرمایه گذاران بالقوه در دسترس باشد.
ارزیابی موشکافانه معمولا وظیفه پلتفرم است: سرمایه گذاران گزینه سوال در مورد اطلاعات بیشتر را دارند، پس شما باید آماده ارائه این اطلاعات اضافی باشید حتی اگر هزینه اضافی برای شما به همراه داشته باشد.
جنبه های قانونی جدی، وجود دارند: هزینه های موضوعاتی وجود دارند که نباید نادیده بگیرید مثل: عدم افشای اطلاعات و هزینه های قانونی، جلسات عمومی سالیانه با سهام داران، پردازش حقوق شرکت ها، گزارشات سالیانه و فرآیندهای تصمیم گیری.
سرمایه گذاران حقوق متفاوتی دارند: سهام داران دارای حق رای در تعیین مسائل کلیدی در اجرای کسب وکار، ارائه سهام جدید و… هستند. شما باید مشخص کنید که چه مقدار از حقوق کنترلی را می خواهید به سهام داران خارج از شرکت اختصاص دهید. در مورد جبران خسارت ها، ممکن است سرمایه گذاران در مورد جبران هزینه های نقض قرارداد یا موارد دیگر با شما بحث کنند.
کمک مالی (تامین مالی جمعی در ازای پاداش)
این نوع از سرمایه گذاری به شکل مشارکت سرمایه گذار در ازای بازخوردهای غیر مالی مثل خدمات یا کالا در مراحل بعد، انجام می پذیرد. به عنوان مثال، مثل شرکت هایی که یک سرویس خاص ارائه می دهند(پاداش) و یا محصول جدیدی(پیش فروش) در مقابل سرمایه گذاری، ارائه می دهند. این نوع تامین سرمایه، به شرکت ها اجازه می دهد که بدون افشای اطلاعاتی مثل جریان نقدی[۲](موضوع اصلی برای کسب وکارهای نوپا) سرمایه گذار جذب کنند و پیش از ارائه محصول مخاطب ها را آماده کنند.
ویژگی های کلیدی
الزامی برای بازپرداخت پول وجود ندارد: شما تنها ملزم به ارائه محصول یا خدماتی که قول داده بودید، هستید.
سفارشات قبل از ارائه محصول تضمین می شوند و کمپین های تامین مالی جمعی، به شما این امکان را می دهد تا محصولات خود را، مشتری محور کنید.
شما ملزم به ارائه تعهدات خود طبق برنامه زمانی هستید.
این نوع سرمایه پذیری برای استارتاپ ها و کارآفرینان یک گزینه عمومی است تا محصول یا شرکت جدید خود را راه اندازی کنند.
این روش مناسب برای خدمات و یا محصولاتی است که نوآورانه یا جذب کننده نظر مشتریان باشد.
مسائل و ایده های پیچیده کمتر برای این نوع سرمایه گذاری مناسب است.
خطرات تامین مالی جمعی
تامین مالی جمعی، مزایای زیادی دارد در عین حال خطرات بالقوه ای دارد که باید از آن آگاه بود. این قسمت به شما این امکان را می دهد تا تله های احتمالی تامین مالی جمعی را درک و راهبری کنید.
هیچ تضمینی وجود ندارد که به اهداف خود برسید: مانند سایر سرمایه های کسب وکار، ریسک نرسیدن به اهداف مطرح است. در صورتی که به اهداف تایین شده در کمپین نرسید، پول جمع آوری شده در طول کمپین به سرمایه گذاران، برگردانده خواهد شد.
پیشنهاد: تمام راه های رسیدن کمپین، به موفقیت را بررسی کنید. اگر شکست خوردید، مجددا می توانید امتحان کنید. بسیاری از موفق ها، چندین بار تلاش کرده اند تا فرمول موفقیت را پیدا کنند. توافق نامه های قرارداد باید به صورت شفاف و دقیق، حقوق و تعهدات طرفین درگیر در موضوع را در صورت شکست کمپین بیان کنند.
مالکیت معنوی شما عمومی می شود: ایده در معرض دید تعداد زیادی از مردم قرار می گیرد و ریسک کپی برداری از ایده شما دوچندان می شود.
پیشنهاد: از پلتفرمی که به شما سرویس می دهد کمک بخواهید. گاهی نصیحت های عمومی وجود دارند که از حقوق معنوی شما حفاظت می کند. اتاق بازرگانی یا ادارات دولتی محلی شما نیز می توانند کمک کنند ولی اگر باز هم شک داشتید به دنبال یک مرکز مشاوره مستقل باشید.
دست‌کم انگاشتن هزینه ها: بسیار متداول است که به هزینه ها و منابعی که برای تامین مالی جمعی مصرف می شود، کم‌توجهی شود. ممکن است برخی از انواع تامین مالی جمعی هزینه های جمعی داشته باشد. به عنوان مثال، در مورد سرمایه گذاری جمعی در ازای سهام، به ازای ارائه هر سهم هزینه های اداری وجود دارد. ممکن است شما ظرفیت لازم برای قرارداد با سرمایه گذاران جدید را به دلیل فراهم کردن مداوم اطلاعات در مورد پروژه و یا برای پردازش مسائل حقوقی سهام‌داران نداشته باشید.
پیشنهاد: در مورد قدم هایی‌که باید طی کنید، آگاه باشید. وقت و توان کافی برای خطاها و تاخیرهای احتمالی را در برنامه خود قرار دهید. به خاطر داشته باشید که شما باید منابع کافی برای قبل، بعد و هنگام کمپین در نظر بگیرید. شاید لازم باشد برای مسائل حقوقی تامین مالی جمعی، از یک مشاور حقوقی وقت بگیرید.
خطرات شهرت: در حال حاضر بازار کاملا رقابتی است و شما مطمئنا علاقه مند به جذب سرمایه گذاران با تجربه هستید، البته آن ها هم منتظر پیشنهاد شایسته شما هستند. پس هرگونه تردید یا خطا تاثیر بسیار بدی بر شما و کسب وکار شما خواهد داشت.
پیشنهاد: مطمئن باشید که تحقیقات خود را به طور کامل انجام داده اید.
پیشنهاد: به خاطر داشته باشید، این یک نوع متفاوت از خطرات کسب وکار است. ممکن است لازم باشد رویکرد جدیدی با افرادی که با کسب و کار شما آشنا نیستند، داشته باشید.
پیشنهاد: مطمئن شوید که تمام فرآیند تامین مالی جمعی را قبل از هر گونه کمیته سازی آموخته اید. در آن صورت به طور قطع می توانید مطمئن باشید که پیام خود را به طور صحیح، به مخاطب رسانده اید.
افشای اطلاعات و الزامات قانونی:
پیشنهاد: همیشه پلتفرم و الزامات نهادهای نظارتی محلی را چک کنید و همچنین هزینه های این موارد را دربرنامه خود برآورد کنید. گاهی ممکن است که ایجاد یک توافق با هزینه های مناسب برای شما پیچیده شود، آنگاه شما نیاز به کمک گرفتن از مراجع قانونی دارید.
قانون شکنی: قوانین مربوط به تامین مالی جمعی هر روزه در حال تکامل است و می تواند برای برخی ناملموس باشد. اگر شما از قوانین ملی و محلی خود آگاه نباشید ممکن است ندانسته آن ها را نقض کنید.
پیشنهاد: همیشه قوانین و مقررات را چک کنید. عموما کتاب ها قوانین عمومی را ارائه می دهند، برای بررسی دقیق قوانین لازم است به اتاق بازرگانی، ادارات دولتی و یا نهادهای نظارتی مراجعه کنید.
مشکل با پلتفرم: خطر پلتفرم های جعلی وجود دارد.
پیشنهاد: مطمئن شوید که پلتفرم مطمئن و قابل اعتمادی را انتخاب کرده اید. می توانید فعالیت های آن را دنبال کنید و خطاهای احتمالی را بررسی کنید.
[۱] Peer-to-Peer lending
[۲] Cash flow
نوشته شده توسط سید احمد شریفی (دانشجوی دوره اول کیمیاکالج)
