مرکز رشد، شتابدهی و سرمایه گذاری Plug&Play
معرفی
پلاگاندپلی یک مرکز رشد، شتابدهی و سرمایه‌گذاری در شرکت‌های نوپا درزمینه فناوری‌های پیشرفته است که توسط دو بازرگان ایرانی، رحیم و سعید عمید‌حضور (معروف به عمیدی) در ۱۱سال قبل تأسیس‌شده است.
عمیدی‌ها صاحب کسب‌وکارهای مختلف ازجمله بازرگانی در نقاط مختلف جهان بودند علاوه بر این آن‌ها در دره سیلیکون نیز مالک ساختمان شماره ۱۶۵ در خیابان یونیورسیتی در جنب دانشگاه استنفورد می‌باشند، در موج تأسیس و توسعه شرکت‌های نوپا در جوار دانشگاه استنفورد بعضی از این شرکت‌ها واحدهای مختلف این ساختمان را اجاره می‌کردند و به شروع کسب‌وکار خود می‌پرداختند. در این میان توجه برادران عمیدی به این نوع کسب‌وکارها و مدل درآمدی آن‌ها جلب شده و با تأسیس یک شرکت سرمایه‌گذاری با همکاری پژمان نوزاد، شروع به سرمایه‌گذاری در این کسب‌وکارها می‌کنند.
به این منظور ساختمان بزرگی با زیربنای ۱۸۰۰۰مترمربع در سانیویل در دره سیلیکون که متعلق به شرکت فیلیپس بود را خریداری کردند و پلاگاندپلی در سال ۲۰۰۶ به‌عنوان مرکز رشد، شتابدهی و سرمایه‌گذاری استارتاپ‌های تکنولوژی محور به شکل ساخت‌یافته کنونی شکل می‌گیرد. همان‌طور که از اسم پلاگاندپلی برمی‌آید، هدف این است که همه زیرساخت‌ها و امکانات لازم جهت استقرار و رشد استارتاپ‌ها فراهم باشد، شرکت‌ها مستقر شوند و کار و فعالیت خود را شروع کنند.
ساختار تشکیلاتی
جایگاه موفق امروزی پلاگاندپلی، تنها با راه‌اندازی زیرساخت و فضای مناسب برای شرکت‌های نوپا شکل نگرفته است بلکه حاصل شکل‌گیری شبکه‌ای از دست‌اندرکاران توسعه فناوری و کسب‌وکارهای مرتبط با آن است. نحوه شکل‌گیری این شبکه به‌صورت زیر بوده است:
از زمان تأسیس پلاگاندپلی و حتی قبل از آن برادران عمیدی با ورود به عرصه سرمایه‌گذاری کسب‌وکارهای نوپا شروع به ساخت و جمع‌آوری یک جامعه از شرکت‌های نوپا کردند، این لایه اول شکل‌گیری اکوسیستم پلاگاندپلی بود زیرا وجود هر جامعه‌ای در پلاگاندپلی بدون وجود استارتاپ‌ها بی‌معنی و در عمل بی‌حاصل بود.
در لایه بعدی سرمایه‌گذاران باید برای تزریق پول و کمک به استارتاپ‌ها به این جامعه اضافه می‌شدند، زیرا اولین چیزی که یک شرکت نوپا پس از شروع به کار برای رشد و ترقی نیاز دارد جذب پول و سرمایه است.
مطابق جدول زمانی[۱] پلاگاندپلی، سال ۲۰۰۷ به نام لایه سرمایه‌گذاری جسورانه[۲] یا خطرپذیر است. افرادی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری مختلف برای سرمایه‌گذاری مشترک یا منفرد در شرکت‌های نوپا به پلاگاندپلی مراجعه می‌کردند که از بین این افراد می‌توان به داگ لیونی[۳] از شرکت سرمایه‌گذاری سِکوایا[۴] اشاره کرد که به‌عنوان اولین سرمایه‌گذاران کمپانی دراپ‌باکس در آن سرمایه‌گذاری کردند و یا جِف کرو[۵] از نروژ اولین سرمایه‌گذاری بود که در کمپانی لِندینگ کلاب، سرمایه‌گذاری کرد. (کمپانی که در آن افراد مختلف به هم پول قرض می‌دهند.) این در حالی بود که جِف کرو در سال ۲۰۱۴ هنگام عرضه عمومی سهام[۶] لِندینگ کلاب در بورس مالکیت ۱۶% از سهام آن را داشت.
سال ۲۰۰۸ به نام لایه فرشتگان سرمایه‌گذار[۷] است. در این سال‌ها به دلیل رکود اقتصادی افراد شروع به سرمایه‌گذاری پول‌های شخصی خود، در شرکت‌های نوپا کردند. در این میان می‌توان به ۵۰ نفر اول اعضای گوگل اشاره کرد که به‌عنوان فرشتگان سرمایه‌گذار شروع به سرمایه‌گذاری پول‌های خود در این اکوسیستم نمودند.
اکوسیستم کارآفرینی پلاگاندپلی متشکل از گروه‌های زیر است :
– کارآفرینان؛
– سرمایه‌گذاران جسورانه یا خطرپذیر؛
– شرکت‌های بزرگ[۸]؛
– دانشگاه‌ها؛
– نهادهای بین‌المللی.
پلاگاندپلی در حال حاضر به نقاط مختلف جهان اعم از اروپا، آسیا، آمریکای لاتین و غیره نیز گسترش پیداکرده و یا در حال گسترش است و با تأسیس نمایندگی با مشارکت نهادهای محلی در سایر کشورها فعالیت‌های خود را توسعه می‌دهد. پلاگاندپلی سالانه پذیرای استقرار بیش از ۴۰۰ شرکت نوپا است و بیش از ۸۶۱ استارتاپ را در کارنامه سرمایه‌گذاری خود دارد.
در پلاگاندپلی ساختار اجرایی خاصی جهت مدیریت بخش‌های مختلف این مرکزِ بزرگ ایجادشده است. که این بخش‌ها عبارت‌اند از: بخش مدیریت اجرایی[۹] که متشکل از ۳ نفر ازجمله سعید عمیدی است. بخش کمپ استارتاپی و بازوی سرمایه‌گذاری[۱۰] که شامل ۶ نفر ازجمله علیرضا مسرور است این بخش به فعالیت سرمایه‌گذاری و منتورشیپ استارتاپ‌ها می‌پردازد. بخش خطرپذیری پلاگاندپلی[۱۱] که شامل ۲۷نفر است، این گروه نیز به کار سرمایه‌گذاری و توسعه کسب‌وکار تیم‌های مستقر می‌پردازد. بخش مشارکت سازمانی[۱۲] که شامل ۶۰ نفر است. در بخش بازاریابی[۱۳]، نیز ۵ نفر به فعالیت مشغولند. فعالیت‌های بخش عملیات،حقوق و نیروی انسانی[۱۴] برعهده گروهی ۱۴ نفره است. بخش بین‌المللی که شامل ۱۸ نفر می‌باشد. بخش رویدادها و تغذیه که با تیم ۴ نفره خود لحظات به‌یادماندنی را خلق می‌کنند. بخش آی‌تی[۱۵] که به نگهبانان تکنولوژی پلاگاندپلی معروفند، متشکل از تیمی ۴ نفره است و در نهایت بخش مشاوران[۱۶] که شامل ۴ نفر از هوشمندترین افراد است.
همچنین، بیشتر دانشگاه‌های معتبر جهان و بسیاری از شرکت‌های معتبر و بزرگ نیز با پلاگاندپلی همکاری دارند و پلاگاندپلی توانسته‌است در سطح جهان در راه توسعه فن‌آفرینی گام بردارد.
پلاگاندپلی از زمان تأسیس تا سال ۲۰۱۴ بیش از ۲۵۰۰ استارتاپ را شتابدهی کرده است درحالی‌که مطابق گزارش سالانه‌ای که از عملکرد مرکز در سال ۲۰۱۷ منتشرشده است؛ پلاگاندپلی در این سال بیش از ۴۰۰ استارتاپ را از میان ۳۰۰۰ درخواست انتخاب کرده و در بیش از ۵۰ برنامه شتابدهی شرکت داده است. مجموع سرمایه‌گذاری پلاگاندپلی در استارتاپ‌ها تا سال ۲۰۱۴، ۳ میلیارد دلار بوده، که این مرکز در سال ۲۰۱۷ امکان سرمایه‌گذاری درصدها استارتاپ را فراهم نموده که بیش از ۱۶۰ مورد از سرمایه‌گذاری‌ها در استارتاپ‌های از سراسر جهان صورت گرفته است. و بیش از ۱۸۰ سرمایه‌گذار جسورانه نیز با آن همکاری دارند. فعالیت پلاگاندپلی در این سال‌ها متمرکز بر بخش‌های مختلفی ازجمله؛ تکنولوژی مالی، تکنولوژی بیمه، تحرک و پویایی، بهداشت و سلامتی، مسافرت و مهمانداری، برند و خرده‌فروشی، اینترنت اشیاء، زنجیره تأمین و لجستیک، غذا و نوشیدنی، مواد جدید و بسته‌بندی، انرژی و پایداری، امنیت سایبری و املاک و مستغلات بوده است.
خدمات و فعالیت‌ها از زمان ورود تا موفقیت
ورود به پلاگاندپلی از راه‌های متنوعی صورت می‌گیرد که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
مراجعه گروه‌های کارآفرین و شرکت‌های نوپا و اجاره فضای کار؛
شناسایی گروه‌های خلاق و نوآور در دانشگاه‌های طراز اول در آمریکا و جذب آن‌ها به پلاگاندپلی و شرکت دادن آن‌ها در برنامه‌های شتابدهی؛
شناسایی شرکت‌های نوپا با ایده‌های خلاقانه در نقاط مختلف جهان و جذب آنان به پلاگاندپلی.
برای اجرای این برنامه‌ها و ورود تیم‌ها و افراد خلاق به پلاگاندپلی، ساختار اجرایی مناسبی شکل‌گرفته است، دانشگاه‌های معتبر در پلاگاندپلی نمایندگی دارند که از طریق آنان ارتباط با گروه‌های نوآور در دانشگاه‌ها برقرار می‌شود. علاوه بر آن بخش ویژه‌ای نیز مرتباً به رصد کردن فعالیت‌های نوآورانه در دانشگاه‌ها مشغول است و گروه‌های خلاق را به پلاگاندپلی دعوت می‌کند.
بخش همکاری‌های بین‌المللی نیز شرکت‌های نوآور و خلاق را از نقاط مختلف دنیا به برنامه‌های شتابدهنده پلاگاندپلی دعوت می‌کند. با این تمهیدات ورود افراد مستعد و خلاق به مرکز با سرعت وکیفیت بهتری صورت می‌پذیرد.
گروه‌ها و شرکت‌های نوپایی که به پلاگاندپلی وارد می‌شوند بسته به شرایط و موقعیت خود به روش‌های مختلف موردحمایت و پشتیبانی قرار می‌گیرند ولی مهم‌تر از همه این‌ها فرصت حضور آن‌ها در یک فضای کارآفرینی و برقراری ارتباط با گروه‌ها و شرکت‌های دیگر، منتورها، کارآفرینان موفق و سرمایه‌گذاران است.
به‌طور خلاصه از فعالیت‌های پلاگاندپلی که برای حمایت گروه‌ها و شرکت‌ها انجام می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
+ ورود به شبکه نوآوران، کارآفرینان و سرمایه‌گذاران؛
+ شرکت در دوره‌های آموزشی و منتورشیپ؛
+ شرکت در همایش‌ها و سمینارهای متنوع؛
+ شرکت در برنامه‌های شتابدهنده.
شرکت‌ها و گروه‌هایی که به پلاگاندپلی می‌پیوندند از امکانات و زیرساخت آماده و پیشرفته پلاگاندپلی استفاده می‌کنند و امکانات فنی و دیتاسنتر نیز برای رفع نیازهای آنان در اختیارشان قرار می‌گیرد، و علاوه بر این امکانات لازم برای پشتیبانی‌های حقوقی و ساختاری برای آن‌ها فراهم است.
استارتاپ‌ها علاوه بر استفاده از فضای‌کاری پلاگاندپلی می‌توانند از فضای باز محوطه برای استراحت و تجدید انرژی استفاده نمایند.
گروه‌ها و شرکت‌های نوپا معمولاً پس از یک‌فصل حضور اولیه در مرکز، توسط تیم سرمایه‌گذاری پلاگاندپلی با توجه به مواردی مانند تیم[۱۷]، تکنولوژی[۱۸] و معاملات[۱۹] صلاحیت سنجی می‌شوند. پلاگاندپلی به سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های فعال درزمینهٔ تکنولوژی‌های بالا[۲۰]، ازجمله ارائه‌دهندگان برق یا خدمات آنلاین به آفلاین[۲۱] و دیگر خدمات کارآفرینی تمایل بیشتری دارد. شاید دلیل این امر پشیمانی ناشی از عدم سرمایه‌گذاری در استارتاپ ایربی‌اندبی[۲۲] باشد چراکه خطرات سرمایه‌گذاری در چنین شرکت‌هایی نسبتاً بزرگ است.
استارتاپ‌های که امتیازات کافی از سنجه‌های بالا را به دست آورده باشند با سرمایه‌گذاری هسته اولیه توسط پلاگاندپلی و متقابلاً در اختیار گرفتن درصد کمی از شرکت در ازای مبلغ ۲۵۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰دلار، در پلاگاندپلی باقی می‌مانند تا محصول خود را توسعه دهند و مراحل رشد را طی کنند. عده‌ای از استارتاپ‌ها ممکن است بتوانند از سرمایه‌گذاران دیگر سرمایه جذب کنند و در پلاگاندپلی باقی بمانند. بعضی دیگر نیز ممکن است توسط سرمایه‌گذاران به بیرون پلاگاندپلی جذب شوند و گروه‌هایی نیز ممکن است عدم توفیق در این مرحله را پله اول برای تلاش بیشتر محسوب کنند و به تلاش مجدد روی آورند.
همان‌طور که ذکر شد در سال ۲۰۱۵، ۴۰۰۰ درخواست ورود به پلاگاندپلی داشت که بعد از غربالگری اولیه و پذیرش، در ۴۰ استارتاپ سرمایه‌گذاری اولیه[۲۳] صورت گرفت این میانگین در هر سال ادامه دارد. هدف از درخواست این تعداد استارتاپ در سال برای استفاده از برنامه‌های این مرکز است.
پس از طی مراحل اولیه شرکت‌های نوپا قدم به گام بعدی برای توسعه محصول و توسعه بازار می‌گذارند. در مرحله بعد، بعضی با جذب سرمایه در هسته اولیه و بعضی دیگر با کوشش‌های بنیان‌گذاران، محصول و یا سرویس خود را توسعه می‌دهند تا بتوانند با گسترش بازار سرمایه‌گذاران را ترغیب به سرمایه‌گذاری کنند.
شرکت‌های نوپایی که صرفاً با اجاره جا به پلاگاندپلی وارد می‌شوند و شرکت‌هایی که پس از دوره‌های شتابدهی شکل می‌گیرند و در پلاگاندپلی به فعالیتشان ادامه می‌دهند در مراحل رشد و توسعه محصول به‌وفور از امکانات و پشتیبانی‌های پلاگاندپلی استفاده می‌کنند، شرکت در دوره‌های آموزشی و سمینارها، پشتیبانی و منتورشیپ ازجمله این پشتیبانی‌ها است.
معمولاً در پایان هر فصل نمایشگاه و جشنواره‌ای برای ارائه محصولات و توانمندی‌های شرکت‌ها برگزار می‌شود. شرکت‌ها می‌توانند محصول یا خدمات خود را به نمایش بگذارند و آن‌ها را ارائه دهند. جشنواره با حضور سرمایه‌گذاران خطرپذیر برگزار می‌شود و شرکت‌هایی که از امتیاز و رشد کافی برخوردار باشند با سرمایه‌گذاری بیشتر موردحمایت سرمایه‌گذاران خطرپذیر قرارمی‌گیرند تا محصول یا سرویس خود را به تکامل برسانند و آماده بازاریابی و ورود به بازار شوند. بعضی از شرکت‌ها با جذب سرمایه بیشتر و برای توسعه بیشتر در این مرحله از پلاگاندپلی خارج می‌شوند و در محل‌های دیگری به فعالیت‌های خود
ادامه می‌دهند. تعدادی از شرکت‌ها نیز در مرحله رشد و توسعه در پلاگاندپلی باقی می‌مانند و با در اختیار گرفتن فضای بیشتر به فعالیت می‌پردازند.
شرکت‌های نوپا پس از طی مراحل رشد، توسعه و جذب سرمایه کافی به اصطلاح از پلاگاندپلی فارغ‌التحصیل می‌شوند! معمولاً شرکت‌ها در مراحل رشد به تعداد خیلی بیشتری نیروی انسانی نیاز دارند بنابراین باید فضای بیشتری در اختیار بگیرند، به این جهت ضروری است که محل دیگری را برای استقرار جایگزین پلاگاندپلی نمایند تا در محل بزرگ‌تر امکان رشد و توسعه را داشته باشند.
حضور یا عدم حضور استارتاپ‌ها در ساختمان پلاگاندپلی بدین معنی نیست که هر کمپانی مستقر در پلاگاندپلی سرمایه‌ای از آن دریافت کرده باشد و برعکس! بطوری که می‌توان گفت ۹۰% کمپانی‌‌هایی که از پلاگاندپلی سرمایه دریافت کرده‌اند در پلاگاندپلی مستقر نیستند و در سانفرانسیسکو و مناطق مختلف دنیا حضور دارند.
شرکت‌های نوپا ممکن است در مراحل رشد و در هر مرحله‌ای توسط شرکت‌های بزرگ که مرتباً توسعه شرکت‌های نوپا را رصد می‌کنند خریداری شوند و در شرکت‌های بزرگ ادغام شوند و در این صورت نیز از پلاگاندپلی بیرون خواهند رفت.
شرکت‌هایی که از پلاگاندپلی خارج می‌شوند تا مراحل رشد خود را طی کنند همچنان موردحمایت و پوشش هستند به‌خصوص شرکت‌هایی که پلاگاندپلی در آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده است. این شرکت‌ها نیز ممکن است در مرحله رشد توسط شرکت‌های دیگر خریداری شوند و یا به مرحله‌ای از رشد برسند که به‌عنوان شرکت سهامی عام وارد بورس شوند که این دیگر بهترین نوع فارغ‌التحصیلی است!
بنابراین استارتاپ‌ها با سه روش زیر می‌توانند از پلاگاندپلی خارج شوند:
– به‌عنوان شرکت سهامی عام وارد بورس شوند.
– توسط شرکت‌های بزرگ‌تر خریداری و در آن‌ها ادغام شوند[۲۴].
– یا؛ شرکت را تعطیل کنند.
در غیر اینصورت کمپانی همراه پلاگاندپلی خواهد بود و می‌تواند از امکانات و کمک‌های آن استفاده کند. پلاگاندپلی در هر سال به‌طور متوسط نیم میلیارد دلار از خروج[۲۵] که آن را از دو حوزه عرضه عمومی سهام شرکت نوپا در بورس یا ادغام و فروخته شدن آن به یک کمپانی بزرگ‌تر به دست می‌آورد که می‌توان گفت این مقدار پول حاصل ۱۰ تا ۱۵ خروج در سال است. به‌طور مثال از بزرگ‌ترین خروج‌های سال ۲۰۱۴ می‌توان به عرضه عمومی سهام کمپانی لِندینگ کلاب با ارزش ۹ میلیارد دلار در روز عرضه عمومی اشاره کرد، این درحالی است که بنیان‌گذاران این استارتاپ در اوایل شروع به کار خود در پلاگاندپلی با ارزش‌گذاری[۲۶] خیلی کمی شروع کردند. از نمونه‌های خرید شرکت نوپا توسط کمپانی بزرگ‌تر می‌توان به کمپانی پاکت هلث توسط کمپانی هلث اینشورنس اینوویشن[۲۷] یا کمپانی پسورد باکس که توسط کمپانی اینتل خریداری‌شده اشاره کرد. از دیگر عرضه عمومی‌های سهام می‌توان از عرضه کمپانی دراپ‌باکس با ارزش ۱۰ میلیارد دلار در روزهای اخیر نیز نام برد.
نگارش: فاطمه یوسفی؛
تدوین: سید ایمان میری
[۱] Real timeline
[۲] Venture Capital (VC)
[۳] Doug Leone
[۴] Sequoia Capital
[۵] Jeff Crowe
[۶] IPO
[۷] Angel Investors
[۸] Coopration
[۹] CEO
[۱۰] Startup Camp & Investment Arm
[۱۱] Plug and Play Ventures
[۱۲] Corporate Partnerships
[۱۳] Marketing
[۱۴] Operations, Legal & HR
[۱۵] I.T.
[۱۶] Advisors
[۱۷] Team
[۱۸] Technology
[۱۹] Transactions
[۲۰] High Tech
[۲۱] O2O
[۲۲] Airbnb
[۲۳] Seed and Service Investment
[۲۴] M&A
[۲۵] Exit
[۲۶] Valuation
[۲۷] Health Insurance Innovation