چگونه فرهنگ جامعه بر روی نوآوری تأثیر می‌گذارد؟
با ظهور شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی، بسیاری از مرزها از بین رفته و گویی جهان به جایی کوچک‌تر بدل گشته است. امروزه، دسترسی به داده‌ها و اطلاعات در سراسر جهان با سهولت بیشتری انجام می‌گیرد و هیچ حد و مرزی برای برقراری ارتباطات وجود ندارد. هر روزه خبرهای بسیاری را از سراسر جهان درباره‌ی ایده‌ها و محصولات جدید می‌شنویم و با راه‌حل‌های ابتکاری افراد برای حل مشکلاتمان مواجه می‌گردیم. با اینحال، اغلب مردم از تأثیری که فرهنگ جامعه بر روی شکل‌گیری ایده‌ها دارد؛ غافل هستند یا از آن آگاهی ندارند.
با وجود پیوندهای روز افزون جهانی، هنوز هم مسیری طولانی برای درک چگونگی تأثیر تفاوت‌های فرهنگی (به ویژه هنجارهای فرهنگی) بر روی رشد نوآوری وجود دارد. در جوامع مختلف، برخی از هنجارهای فرهنگی پذیرای ایده‌های جدید و نوآورانه نیستند. لذا در این مطلب، به منظور درک چگونگی تأثیر هنجارهای فرهنگی بر نوآوری، انواع مختلف فرهنگ‌ها، خصوصیات، استانداردها و انتظارات مرتبط با هر یک از آن‌ها را بیان خواهیم کرد. پس در ادامه‌ی مطلب، با ما همراه باشید…
انواع فرهنگ در جوامع: فردگرایانه، جمع گرایانه، سخت‌گیرانه و منعطف
فرهنگ‌های متنوع، مجموعه‌ای از ویژگی‌ها مانند زبان، دین، آداب غذایی، عادات اجتماعی و موارد دیگر را با ما به اشتراک می‌گذارند. علاوه‌براین، هر فرهنگی دارای هنجارهای فرهنگی یا مجموعه‌ای از استانداردها، قوانین و رفتارهای مخصوص به خود است که نحوه‌ی تعامل و تفکر افراد جامعه را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. درک این امر که فرهنگ مردم اغلب بر افکار، اعمال و رفتارهای آنان تأثیرگذار است بسیار اهمیت دارد. هر یک از فرهنگ‌ها، ویژگی‌های منحصر به فردی دارند که ما در زیر به ویژگی‌های هر یک از انواع فرهنگ‌ها خواهیم پرداخت:
- فرهنگ فردگرایانه (Individualistic):
در این نوع فرهنگ، نیازهای فردی بر نیازهای گروهی ارجحیت دارد و مردم از استقلال و توانایی خود برای حاکمیت لذت می‌برند و غالباً رفتارهای اجتماعی خود را براساس ترجیحاتشان تنظیم می‌کنند. این نوع فرهنگ بیشتر در کشورهایی همچون آلمان، ایرلند و ایالات متحده دیده می‌شود و از برجسته‌ترین ویژگی‌های این فرهنگ می‌توان به مواردی همچون ارزش بالای استقلال، خودکفایی، اهمیت حقوق فردی، رد هرگونه وابستگی و تأکید بر منحصر به فرد بودن اشاره کرد.
- فرهنگ جمع گرایانه(collectivistic):
تأکید این فرهنگ به جای نیازهای فردی بر روی نیازهای گروهی است و ارزش بسیار بالایی برای روابط اجتماعی و پیوند بین افراد جامعه قائل است. در کشورهایی همچون ژاپن، چین، کره، ونزوئلا، هند و برزیل این فرهنگ به چشم می‌خورد و از ویژگی‌های بارز آن می‌توان به وحدت و از خود گذشتگی، احترام به کار تیمی، اهمیت دادن به جامعه و متمرکز کردن خانواده و جامعه اشاره کرد.
- فرهنگ سخت‌گیرانه (Tight) در مقابل فرهنگ منعطف (Loose)؟
روش دیگر برای دسته‌بندی انواع فرهنگ‌ها، تعیین میزان انعطاف‌پذیری آن‌هاست. دکتر میشل گلفاند (Dr. Michele Gelfand) متخصص تأثیر فرهنگ بر رفتار، در یک ویدیو تفاوت‌های اساسی بین فرهنگ‌های سخت‌گیرانه و منعطف را بیان کرده است. به گفته‌ی وی؛ فرهنگ‌های سخت‌گیرانه به طور کلی دارای ویژگی‌هایی همچون هنجارهای اجتماعی قدرتمند، محدودیت‌های بسیار، عدم پذیرش انحراف از هنجارها، نظم و هماهنگی زیاد، یکنواختی و در نتیجه عدم استقبال از خلاقیت هستند.
در مقابل، فرهنگ‌های منعطف دارای خصوصیاتی همچون هنجارهای ضعیف اجتماعی، آزادیِ بیشتر و پذیرش انحراف از قوانین هستند و به طور کلی با پذیرش بیشتری به استقبال ایده‌های نو می‌روند و عموماً خلاق‌تر هستند.
چگونگی تأثیر فرهنگ بر خلاقیت، کارآفرینی و نوآوری…
زمانیکه شما با انواع مختلف فرهنگ آشنا می‌شوید و ویژگی‌های منحصر به فرد آن‌ها را مورد مطالعه قرار می‌دهید؛ تأثیر هنجارهای فرهنگی را بر خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی بهتر درک می‌کنید. خلاقیت بدین معناست که به چیزهای نو و جدید فکر کنید. حال آنکه رویکرد هر یک از فرهنگ‌ها نسبت به تفکرات بدیع و جدید متفاوت است.
تفکر خارج از چارچوب‌ها و ایجاد یک نوآوری جدید معمولاً مردم را به سمت انحراف از بایدها و هنجارها می‌کشاند تا بتوانند برای مسائل و مشکلات راه‌حل‌های جدیدی ارائه دهند. تحولات جدید در فرهنگ‌های منعطف و فردگرایانه به دلیل ارزشی که برای افراد قائل هستند و موفقیت‌های شخصی را مورد تمجید قرار می‌دهند، حمایت بیشتر از نوآوری و خلاقیت می‌کنند و به طور کلی امروزه، بیشتر جوامع و فرهنگ‌ها برای نوآوری ارزش قائل هستند و از خلاقیت حمایت می‌کنند. زیرا توسعه‌ی آن‌ها با هنجارهای فرهنگی‌‌شان همسو و عجین است. با این حال، میزان ارزشی که هر جامعه برای ایده‌های جدید قائل است؛ براساس برداشت‌های فرهنگی آنان پیرامون خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی متفاوت است.
نگارش و ترجمه: مینا کاظمیان
منبع: innovationmanagement.se
